Kancelaria Klonowski » Skarga na czynności syndyka. Prawa i obowiązki syndyka. Spór z syndykiem. Czy można zmienić syndyka?

Syndyk odgrywa bardzo ważną rolę w postępowaniu upadłościowym. Jego rolą jest objęcie majątku upadłego, zarządzanie nim oraz przeprowadzenie likwidacji. To tylko część jego zadań. Wykonując je, pozostaje on pod stałym nadzorem Sądu upadłościowego.

Powołanie syndyka

Sąd uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym jednocześnie wyznacza syndyka. Syndyk niezwłocznie, nie później niż wraz z podjęciem pierwszej czynności przed Sądem lub sędzią-komisarzem, obowiązany jest złożyć do akt postępowania dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z pełnieniem funkcji.

Kto może zostać syndykiem?

Funkcję syndyka może pełnić osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych i licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Funkcję tę może również pełnić spółka handlowa, której wspólnicy ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem albo członkowie zarządu reprezentujący spółkę posiadają licencję doradcy restrukturyzacyjnego.

Sąd wyznacza syndyka, biorąc pod uwagę liczbę spraw, w których osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego pełni funkcję nadzorcy sądowego lub zarządcy w postępowaniach restrukturyzacyjnych lub syndyka w innych postępowaniach upadłościowych, a także jej doświadczenie i dodatkowe kwalifikacje.

Jakie są zasadnicze prawa i obowiązki syndyka?

Syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.

Jeżeli syndyk napotyka przeszkody ze strony upadłego przy obejmowaniu majątku upadłego, wprowadzenia syndyka w jego posiadanie dokonuje komornik sądowy.

Syndyk podejmuje też niezbędne czynności celem ujawnienia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w księdze wieczystej oraz w innych księgach i rejestrach, do których wpisany jest majątek upadłego.

Syndyk niezwłocznie zawiadamia też o upadłości:

wierzycieli, których adresy są znane na podstawie ksiąg upadłego,
komorników prowadzących postępowania egzekucyjne przeciwko upadłemu,
małżonka upadłego,
placówki pocztowe, które od tego momentu mają obowiązek doręcza
syndykowi adresowane do upadłego przesyłki pocztowe,
banki i instytucje, z którymi upadły zawarł umowę o udostępnienie skrytki sejfowej albo złożył pieniądze lub inne przedmioty.

Jednocześnie syndyk wzywa przedsiębiorstwa przewozowe, przedsiębiorstwa spedycyjne i domy składowe, w których znajdują się lub mogą znajdować się towary należące do upadłego lub przesyłki do niego adresowane, o ich przekazanie oraz aby nie wykonywały poleceń kierowanych do nich przez upadłego.

Syndyk może żądać od organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego potrzebnych informacji dotyczących majątku upadłego.

W celu właściwego wykonywania wskazanych powyżej obowiązków, syndyk składa wniosek o poszukiwanie majątku upadłego przez komornika z ograniczeniem do poszukiwania w bazach danych, do których ma on dostęp.

Podkreślenia wymaga fakt, że syndyk jest obowiązany podejmować działania z należytą starannością oraz w sposób umożliwiający optymalne wykorzystanie majątku upadłego w celu zaspokojenia wierzycieli w jak najwyższym stopniu. W szczególności powinien on dążyć do minimalizacji kosztów postępowania.

Syndyk a postępowania sądowe

Musisz wiedzieć, że po ogłoszeniu upadłości wszelkie postępowania sądowe, administracyjne lub sądowo-administracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczynane i prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu. Dotyczy to nawet tych powództw, które zostały wytoczone przez wierzyciela wobec dłużnika jeszcze przed ogłoszeniem upadłości. W takim wypadku syndyk wstępuje do toczącego się już procesu. Szerzej pisałem o tym w artykule pt. „Skarga paulińska w upadłości konsumenckiej”.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego. Syndyk nie odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w sprawach dotyczących masy upadłości, odpowiada natomiast za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków.

Jakie są inne obowiązki syndyka w trakcie postępowania upadłościowego?

Oprócz wymienionych powyżej, na syndyku ciąży także szereg innych obowiązków, w tym:

niezwłoczne przystąpienie do spisu inwentarza i oszacowania masy upadłości,
sporządzenie planu likwidacyjnego,
złożenie sędziemu-komisarzowi spisu inwentarza wraz z planem likwidacyjnym w terminie trzydziestu dni od dnia ogłoszenia upadłości,
likwidacja masy upadłości poprzez sprzedaż majątku upadłego,
sporządzenie listy wierzytelności, nie później niż w terminie dwóch miesięcy od upływu okresu przewidzianego do zgłaszania wierzytelności,
składanie sędziemu-komisarzowi, w wyznaczonych przez niego terminach, a przynajmniej co trzy miesiące, sprawozdania z czynności oraz sprawozdania rachunkowego z uzasadnieniem,
złożenie ostatecznego sprawozdania po wykonaniu ostatecznego planu podziału funduszów masy upadłości. Jego przedmiotem powinno być sprawozdanie z czynności syndyka oraz sprawozdanie rachunkowe,
wykonywanie obowiązków sprawozdawczych ciążących na upadłym.

Poza tym, syndyk może także dalej prowadzić przedsiębiorstwo upadłego, pomimo ogłoszenia upadłości. Warunkiem jest jednak, możliwe było zawarcie układu z wierzycielami lub jego sprzedaż w całości lub jego zorganizowanych częściach. W takim wypadku, syndyk powinien podjąć wszelkie działania zapewniające zachowanie przedsiębiorstwa co najmniej w niepogorszonym stanie.

Nie jest to dopuszczalne, jeżeli na upadłym ciąży obowiązek zwrotu pomocy publicznej. Rada wierzycieli może jednak zezwolić na zwrot pomocy publicznej udzielonej niezgodnie z prawem i dalsze prowadzenie przedsiębiorstwa upadłego, jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że pozostali wierzyciele zostaną zaspokojeni w większym stopniu ze względu na sprzedaż prowadzonego przedsiębiorstwa za większą kwotę lub w wyniku zawarcia i wykonania układu.

Jaka jest odpowiedzialność syndyka przed sędzią – komisarzem?

Nadzór nad działalnością syndyka sprawuje sędzia-komisarz. Ma on prawo do jego upominania upomina syndyka, jeżeli nie wykonuje on swoich obowiązków, lub też wykonuje je nienależycie.

W przypadku istotnego uchybienia albo braku poprawy w wykonywaniu obowiązków mimo upomnienia, sędzia-komisarz może nałożyć na syndyka grzywnę w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł. Bierze on przy tym pod uwagę stopień oraz wagę uchybienia.

Czy można zmienić syndyka?

Syndyk może zostać odwołany lub zmieniony.

Odwołać syndyka może Sąd w terminie tygodnia w przypadku, gdy dopuścił się on rażącego uchybienia lub braku poprawy w wykonywaniu swoich obowiązków mimo nałożonej grzywny lub w przypadku niewykonania obowiązków polegających na złożeniu oświadczenia, iż nie zachodzą przeszkody do pełnienia przez niego swojej funkcji lub dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia pomimo wezwania do ich spełnienia.

Sąd zmienia syndyka na jego wniosek albo na podstawie uchwały rady wierzycieli. Może to także nastąpić w przypadku cofnięcia albo zawieszenia syndykowi praw wynikających z licencji doradcy restrukturyzacyjnego, a jeżeli syndykiem jest spółka – w przypadku cofnięcia albo zawieszenia praw wynikających z licencji doradcy restrukturyzacyjnego wspólnikom ponoszącym za zobowiązania spółki odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem albo członkom zarządu reprezentującym taką spółkę.

W przypadku śmierci syndyka albo utraty przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych albo jeżeli w składzie organów spółki będącej syndykiem zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie, sąd stwierdza wygaśnięcie funkcji syndyka.

Skarga na czynności syndyka

Na czynności syndyka, a także zaniechanie ich dokonania, przysługuje skarga do Sądu upadłościowego. Może ją złożyć:

upadły,
wierzyciel,
inna osoba, której prawo zostało przez czynności lub zaniechanie syndyka naruszone albo zagrożone.

Skargę wnosi się w terminie siedmiu dni od dnia:

dokonania czynności, gdy osoba uprawniona do jej wniesienia była obecna przy niej obecna lub była o jej terminie zawiadomiona,
zawiadomienia o dokonaniu czynności osoby uprawnionej do jej wniesienia,
powzięcia wiadomości przez skarżącego o dokonanej czynności.

Skargę na zaniechanie przez syndyka dokonania czynności wnosi się w terminie siedmiu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się, że czynność miała być dokonana.

Składa się ją do syndyka, który dokonał zaskarżonej czynności lub zaniechał jej dokonania. W terminie trzech dni od dnia jej otrzymania, syndyk jest zobowiązany do sporządzenia uzasadnienia zaskarżonej czynności, o ile nie zostało ono sporządzone wcześniej, albo przyczyn jej zaniechania i przekazuje je wraz ze skargą do właściwego Sądu upadłościowego. Może on też we własnym zakresie skargę w całości uwzględnić.

Sąd rozpoznaje skargę w terminie siedmiu dni od dnia jej wpływu, a gdy zawiera ona braki formalne, które podlegają uzupełnieniu – od dnia jej uzupełnienia.

Podkreślić trzeba, że wniesienie skargi nie wstrzymuje postępowania upadłościowego ani też dokonania zaskarżonej czynności, chyba że Sąd wstrzyma dokonanie czynności.

Sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie przepisanego terminu, nieopłaconą lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również skargę, której braków nie uzupełniono w terminie. Na postanowienie Sądu w tym przedmiocie służy zażalenie.

W razie odrzucenia skargi Sąd jednak z urzędu bierze pod uwagę okoliczności, które zostały w niej wskazane i w razie potrzeby wydaje syndykowi polecenie dokonania odpowiednich czynności lub zakazuje mu ich przeprowadzenia.

Spór z syndykiem

Do sporu z syndykiem może dojść na tle zaliczenia przez niego składników mienia do masy upadłości. Jeżeli bowiem syndyk zaliczy do niej składniki mienia, które nie należą do majątku upadłego, wówczas podlegają one wyłączeniu.

Do złożenia takiego wniosku legitymowana jest osoba, której przysługuje prawo do takich składników majątkowych. Składa się go do sędziego-komisarza, ustanowionego w postępowaniu upadłościowym, który powinien go rozpoznać w terminie jednego miesiąca od dnia złożenia. Jeśli wniosek zostanie uwzględniony, sędzia-komisarz wyłączy wskazane mienie z masy upadłości. Na takie postanowienie upadły i wierzyciele mogą wnieść zażalenie, które rozpatruje Sąd upadłościowy.

Jeśli sędzia-komisarz wniosek oddali, wnioskodawcy nie przysługuje prawo do wniesienia zażalenia. Może on jednak skorzystać z innej drogi, a mianowicie żądać wyłączenia mienia z masy upadłości w drodze powództwa i jego wydania. Następuje to poprzez wniesienie pozwu przeciwko syndykowi do Sądu upadłościowego w terminie miesiąca od dnia doręczenia postanowienia sędziego-komisarza o odmowie wyłączenia z masy upadłości.

Radosław Klonowski

wspólnik zarządzający Kancelarii Prawnej Adwokatów i Radców Prawnych Klonowski & Marek sp.k.

upadłość konsumencka, układ konsumencki, upadłość przedsiębiorcy, sprawy restrukturyzacyjne i upadłościowe

Kancelaria prawna Klonowski

tel. +48 22 300 89 89

kom. +48 794 470 000

kom. +48 882 200 100

SMS24: +48 608 500 100

od 2001 dla Was

bo każdy ma prawo do najlepszej obrony swych praw

Skarga na czynności syndyka. Prawa i obowiązki syndyka. Spór z syndykiem. Czy można zmienić syndyka?