od 2001 dla Was

bo każdy ma prawo do najlepszej obrony swych praw

Powrót do strony głównej

Powrót do artykułów

13 czerwca 2022

Alimenty dla mnie i dla dzieci

Po orzeczeniu przez Sąd rozwodu lub separacji, każda ze stron może wystąpić o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych. Mogą one być przeznaczone na utrzymanie dzieci lub też współmałżonka.

Co to są alimenty? Kiedy przysługują? W jaki sposób je uzyskać?

Co to są alimenty?

Alimentami nazywamy świadczenia na rzecz osób uprawnionych, które nie mogą samodzielnie uzyskać środków na swoje utrzymanie.

W odniesieniu do dzieci, w miarę potrzeby obejmują one także środki wychowania.

Do świadczeń alimentacyjnych zobowiązani są przede wszystkim rodzice wobec dzieci oraz współmałżonkowie wobec siebie nawzajem.

Alimenty na współmałżonka

Wina w rozkładzie pożycia

O kształcie obowiązku alimentacyjnego wobec współmałżonka decyduje to, w jaki sposób Sąd orzekł o winie w rozkładzie pożycia.

Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, wówczas Sąd na jego żądanie może orzec, że pierwszy z nich obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Jeśli sąd odstępuje od orzekania w procesie rozwodowym o winie, wówczas obowiązek alimentacyjny kształtuje się inaczej. W takim bowiem przypadku, każdy z byłych współmałżonków, który znajdzie się w stanie niedostatku, jest uprawniony do żądania od drugiego z nich świadczeń alimentacyjnych, przy czym ich zakres wyznacza się w granicach odpowiadających usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

Podkreślić trzeba, iż w taki sam sposób kształtuje się obowiązek alimentacyjny, w przypadku, gdy Sąd uznał, iż oboje byli współmałżonkowie ponoszą winę za rozkład pożycia małżeńskiego.

Zaznaczyć trzeba, że obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu małżeństwa wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.

Takie same zasady w zakresie świadczeń alimentacyjnych obowiązują także w razie separacji.

Długość obowiązku alimentacyjnego wobec współmałżonka

Powinieneś wiedzieć, że:

obowiązek alimentacyjny pomiędzy małżonkami wygasa w razie zawarcia przez uprawnionego nowego małżeństwa,
w przypadku, gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, wówczas obowiązek alimentacyjny wygasa z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu. Ze względu na wyjątkowe okoliczności Sąd, na żądanie uprawnionego, może dokonać przedłużenia okresu trwania tego obowiązku.

„Wyjątkowe okoliczności” mogą wystąpić zarówno po stronie uprawnionego, jak i zobowiązanego. Pojęcie to obejmuje znaczne pogorszenie sytuacji małżonka uprawnionego, który z tego względu potrzebuje większych środków, aby zapewnić sobie normalny byt, czy też okoliczności polegające na znacznym zwiększeniu możliwości majątkowych zobowiązanego.

W pewnych sytuacjach, przepis o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego z upływem 5 lat od orzeczenia rozwodu nie ma zastosowania, co powoduje, że powinność ta ma charakter bezterminowy.

Kiedy alimenty na małżonka są dożywotnie? Tak się dzieje, gdy jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego i zobowiązany do wypłaty alimentów, lub Sąd uznał go jak współwinnego rozkładu pożycia, a więc winę za rozkład pożycia ponoszą obie strony. W takich wypadkach obowiązek dostarczania środków do życia drugiemu małżonkowi jest dożywotni. Wygasa on ze śmiercią któregokolwiek z byłych małżonków, zarówno uprawnionego, jak i zobowiązanego.

Alimenty na dziecko

Obowiązek alimentacyjny rodziców jest niezależny od przysługującej im władzy rodzicielskiej. Tak więc, nawet gdy rodzic zostanie jej pozbawiony, nie ma to żadnego wpływu na jego treść.

Do ustalenia alimentów na dziecko, może dojść w jeden z następujących sposobów:

przez umowę zawartą pomiędzy rodzicami przed notariuszem. Jest to możliwe jedynie w przypadku, gdy oboje rodzice pozostają w zupełnej zgodzie co do tego, jaka ma być ich wysokość,
w drodze wyroku sądowego. Jeśli Sąd orzeka rozwód lub separację, wówczas w wydanym wyroku, zobowiązany jest zawrzeć rozstrzygnięcie w przedmiocie wysokości w jakiej każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Alimenty na dziecko mogą też być dochodzone w drodze odrębnego procesu,
poprzez zawarcie przed sądem ugody w tym przedmiocie.

Długość obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka

Musisz pamiętać, że, rodzic jest zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka od momentu, w którym nie ma ono możliwości samodzielnego utrzymania się. Wyjątkiem jest sytuacja w której dochody z jego majątku wystarczają na pokrycie tego rodzaju kosztów. Oznacza to, że obowiązek alimentacyjny rodzica powstaje w chwili urodzenia się dziecka.

Polskie prawo nie wyznacza żadnej granicy wiekowej, w której ustaje obowiązek alimentacyjny rodzica wobec dziecka. Ma on więc charakter dożywotni i trwa dopóki potomek nie osiągnie możliwości samodzielnego zapewnienia sobie środków utrzymania.

Prawo wskazuje dwie sytuacje, w których rodzice mogą przestać płacić alimenty na dorosłe już dziecko:

jeżeli ponoszą oni wskutek tego nadmierny uszczerbek dla swojego utrzymania i mają ograniczone możliwości zarobkowe,
gdy dziecko nie dokłada starań, aby uzyskać możliwość samodzielnego utrzymania się, a więc gdy na przykład pomimo ukończenia nauki i zdobycia odpowiedniego wykształcenia, nie podejmuje pracy.

O podstawach ubiegania się o alimenty oraz kryteriach ich przyznawania napisałem w innym artykule pt. „Potrzeby rodziny, niedostatek i inne podstawy do ubiegania się o alimenty”

Radosław Klonowski

wspólnik zarządzający Kancelarii Prawnej Klonowski & Marek sp.k.

rozwody, podziały majątku i sprawy rodzinne

Kancelaria prawna Klonowski

tel. +48 22 300 89 89

kom. +48 794 470 000

kom. +48 882 200 100

SMS24: +48 608 500 100

Odwiedź nas w mediach społecznościowych

Polityka prywatności | RODO