801 009 503

794 470 000

22 300 89 89

608 500 100

Infolinia:

telefon:

telefon:

SMS24:

od 2001 dla Was

bo każdy ma prawo do najlepszej obrony swych praw

Z punktu widzenia prawnego ojcostwo to stosunek prawny, który łączy mężczyznę oraz jego dziecko. Nawiązuje się on z mocy samego prawa z chwilą urodzenia się potomka. W pewnych sytuacjach jednak, zachodzi konieczność dochodzenia przez uprawnionego ustalenia lub zaprzeczenia ojcostwa. W zakresie ojcostwa w polskim prawie istnieją dwa fundamentalne domniemania.

Domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki

Domniemywa się, iż mąż matki jest ojcem dziecka, jeśli:

• dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa,

lub

• dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa.

W przypadku, gdy dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji, domniemania to nie jest stosowane.

Domniemanie ojcostwa męża matki

W przypadku, gdy dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od zakończenia związku małżeńskiego, lecz już po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa, wówczas istnieje domniemanie, że jego ojcem jest drugi mąż. Nie dotyczy to przypadku, gdy dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą wyraził zgodę pierwszy mąż matki.

Zaprzeczenie ojcostwa

Zaprzeczenie ojcostwa polega na obaleniu opisanych powyżej domniemań prawnych. Następuje ono przez wykazanie, że mąż matki nie jest ojcem dziecka.

Kto może wnieść zaprzeczenie ojcostwa?

Z żądaniem zaprzeczenia ojcostwa może wystąpić:

• mąż matki,

• matka dziecka,

• dziecko po dojściu do pełnoletności,

• prokurator.

Do kiedy można wystąpić z powództwem o zaprzeczenie ojcostwa?

Mąż matki może wystąpić do Sądu z pozwem o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę, nie później jednak niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości.

Matka dziecka ma na to samo sześć miesięcy od daty urodzenia dziecka.

Jeśli pozew składa dziecko po uzyskaniu pełnoletniości - ma na to rok. Termin ten liczy się od dnia powzięcia przez nie wiadomości, że nie pochodzi od męża matki.

Prokurator nie jest ograniczony żadnym terminem.

Przeciwko komu można wystąpić o zaprzeczenie ojcostwa?

Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może zostać wytoczone:

• przez męża matki przeciwko dziecku i matce. Jeżeli matka nie żyje, pozew powinien zostać złożony złożyć przeciwko dziecku,

• matka dziecka, przeciwko mężowi i dziecku. Jeśli mąż nie żyje, pozywane może być tylko dziecko,

• pełnoletnie dziecko, przeciwko mężowi matki i samej matce. Jeżeli matka nie żyje, wówczas pozew może być złożony przeciwko jej mężowi. Jeżeli mąż matki nie żyje, powództwo powinno być wytoczone przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez Sąd opiekuńczy.

Kiedy zaprzeczenie ojcostwa jest niedopuszczalne?

Zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne w dwóch przypadkach:

• jeżeli dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą mąż matki wyraził zgodę,

• po śmierci dziecka, chyba że dziecko zmarło już po wszczęciu postępowania.

W razie śmierci dziecka, które wytoczyło powództwo, zaprzeczenia ojcostwa mogą dochodzić jego zstępni.

Ustalenie ojcostwa

W polskim prawie istnieje domniemanie, ułatwiające proces ustalania ojcostwa.

Domniemanie

Przede wszystkim, domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka, albo ten, kto był dawcą komórki rozrodczej w przypadku dziecka urodzonego w wyniku dawstwa partnerskiego w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji.

Okoliczność, że matka w tym okresie obcowała także z innym mężczyzną, może być podstawą do obalenia domniemania tylko wtedy, gdy z okoliczności wynika, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne.

W jaki sposób może nastąpić ustalenie ojcostwa?

Ustalenie ojcostwa może nastąpić w dwojaki sposób:

• poprzez dobrowolne uznanie ojcostwa przez mężczyznę,

• na mocy orzeczenia sądu

Jest to dopuszczalne wyłącznie w sytuacji, w której istnieje domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki, albo gdy domniemanie takie zostało obalone. Do uznania ojcostwa nie może dojść, jeżeli toczy się już sprawa o jego ustalenie.

Dobrowolne uznanie ojcostwa

Dobrowolne uznanie ojcostwa następuje poprzez oświadczenie mężczyzny, złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Dla jego skuteczności jest konieczne, aby matka dziecka potwierdziła w tym samym czasie, albo najpóźniej w ciągu trzech miesięcy od dnia złożenia przedmiotowego oświadczenia, że ojcem dziecka jest ten właśnie mężczyzna. Uznanie ojcostwa może nastąpić także przed Sądem opiekuńczym, a za granicą również przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania takiej funkcji. Warunkiem jest jednak, aby uznanie dotyczyło dziecka, którego oboje rodzice albo jedno z nich są obywatelami polskimi.

Powinieneś wiedzieć, że przepisy polskiego prawa dają możliwość uznania ojcostwa jeszcze przed urodzeniem się dziecka już poczętego. Może ono jednak nastąpić tylko pod tzw. warunkiem zawieszającym, w postaci urodzenia się dziecka żywego.

Do kiedy może nastąpić uznanie ojcostwa?

Uznanie ojcostwa może nastąpić tylko do czasu, aż dziecko osiągnie pełnoletniość. Jeżeli dziecko zmarło przed osiągnięciem tego stanu, uznanie ojcostwa może nastąpić w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym mężczyzna składający oświadczenie o uznaniu dowiedział się o jego śmierci. Nie może to nastąpić później niż do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby wiek dorosły.

Kto może dokonać uznania dziecka?

Oświadczenie o uznaniu ojcostwa może złożyć tylko osoba, która:

• ukończyła szesnaście lat,

• nie istnieją po jej stronie podstawy do całkowitego ubezwłasnowolnienia.

W przypadku, gdy osoba chcąca dokonać uznania dziecka nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, może złożyć odpowiednie oświadczenie wyłącznie przed Sądem opiekuńczym.

Kiedy zachodzi bezskuteczność uznania dziecka?

Mężczyzna, który dokonał uznania ojcostwa, może wytoczyć powództwo o ustalenie jego bezskuteczności. Do podjęcia takiego kroku uprawnieni są także:

• matka dziecka,

• samo dziecko, jeżeli mężczyzna, który dokonał uznania ojcostwa, jednak nie jest jego ojcem.

Mężczyzna może wnieść pozew w takiej sprawie w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi. W razie uznania ojcostwa przed urodzeniem się dziecka już poczętego, bieg tego terminu nie może rozpocząć się przed jego przyjściem na świat. Granicą, po której nie można wystąpić z powództwem o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa jest osiągnięcie przez dziecko pełnoletniości. Nie jest także możliwe zainicjowanie postępowania w takiej sprawie po śmierci dziecka.

Z kolei dziecko może wystąpić z tego rodzaju powództwem dopiero po osiągnięciu pełnoletniości, w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziało się, że nie pochodzi od mężczyzny, który uznał ojcostwo. Jeżeli dziecko dowiedziało się o tej okoliczności przed osiągnięciem dorosłości, termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia, kiedy stanie się pełnoletnie.

Sądowe ustalenie ojcostwa

Do sądowego ustalenia ojcostwa może dojść na żądanie:

• dziecka,

• jego matki.

• domniemanego ojca dziecka,

• prokuratora.

Sądowe ustalenie ojcostwa jest dopuszczalne, jeżeli skutecznie zaprzeczono ojcostwu mężczyzny wpisanego dotąd w akcie urodzenia, jako ojciec danego dziecka albo stwierdzono bezskuteczność uznania ojcostwa.

Matka ani domniemany ojciec nie mogą wytoczyć powództwa o ustalenie ojcostwa po osiągnięciu przez dziecko pełnoletniości. Jeżeli dziecko zmarło przed tą datą mogą oni wnieść pozew jedynie do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby stałoby się dorosłe. W razie śmierci dziecka, które było powodem w sprawie o ustalenie ojcostwa, mogą tego dochodzić jego zstępni.

Do jakiego Sądu można wnieść pozew o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa?

Powództwo o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa można wytoczyć zgodnie z ogólną właściwością miejscową, czyli do Sądu rejonowego, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania lub według właściwości przemiennej, a więc według miejsca zamieszkania osoby, która wytacza powództwo.

Dodać trzeba, że osoba występująca z pozwem o ustalenie jest zwolniona od kosztów sądowych. Z kolei powództwo o zaprzeczenie ojcostwa podlega stałej opłacie sądowej w wysokości 200 zł.

.

Radosław Klonowski

wspólnik zarządzający Kancelarii Prawnej Klonowski & Marek sp.k.

rozwody, podziały majątku i sprawy rodzinne

Kancelaria prawna Klonowski

tel. +48 22 300 89 89

kom. +48 794 470 000

SMS24: +48 608 500 100

Odwiedź nas w mediach społecznościowych

Copyright © 2020 - Kancelaria Klonowski