Kancelaria Klonowski » Jakie są skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej?

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej niesie za sobą bardzo poważne skutki dla osoby dłużnika oraz jego wierzycieli. Dotyczą one nie tylko jego majątku osobistego, ale także tego, który zgromadził razem ze swoim współmałżonkiem. Więc…

Jakie są skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej?

Skutki, jakie niesie za sobą ogłoszenie upadłości konsumenckiej są bardzo szerokie i dotyczą:

majątku dłużnika, w tym jego mieszkania,
wspólnego majątku jego oraz współmałżonka,
wynagrodzenia dłużnika,
toczących się przeciwko dłużnikowi postępowań sądowych oraz egzekucyjnych,
zobowiązań ciążących na dłużniku i naliczanych od nich odsetek.

Przede wszystkim wskutek ogłoszenia upadłości następuje oddłużenie upadłego.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej a majątek dłużnika

Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej, dłużnik całkowicie traci prawo do zarządzania oraz rozporządzania swoim majątkiem. Obejmuje go wyznaczony przez Sąd upadłościowy syndyk, który odtąd będzie dokonywał w stosunku do niego wszelkich czynności wynikających z toku postępowania upadłościowego.

Majątek dłużnika staje się masą upadłości, która podlegać będzie likwidacji, a więc sprzedaży przez syndyka, zaś uzyskane w ten sposób środki pieniężne będą przeznaczone na spłatę jego wierzycieli oraz kosztów postępowania upadłościowego. Dodać trzeba, że dłużnik zobowiązany jest do wskazania i wydania syndykowi wszystkich składników majątku oraz dotyczących go dokumentów, w tym nawet korespondencji.

Podkreślenia wymaga fakt, że wszystkie czynności prawne dotyczące składników majątku dokonane przez dłużnika będą nieważne. Dotyczy to na przykład zawieranych przez niego umów darowizny, sprzedaży, czy innych czynności prawnych powodujących obciążenie lub uszczuplenie majątku. Będą one całkowicie nieskuteczne wobec masy upadłości z mocy samego prawa, co oznacza, że nie wywołają żadnych skutków prawnych, tak jakby nigdy nie zostały dokonane i to bez konieczności przeprowadzania w tym celu jakichkolwiek czynności prawnych.

Dłużnik traci także prawo do zarządzania oraz korzystania z majątku, który wchodzi do masy upadłości, co oznacza, że nie będzie mógł z niego pobierać żadnych dochodów czy innych pożytków, an przykład w postaci czynszu z tytułu wynajęcia lokalu mieszkalnego osobie trzeciej.

Zaznaczyć jednak należy, że upadły zachowuje uprawnienie do zawierania umów dotyczących drobnych, bieżących spraw życia codziennego. Obejmuje to na przykład zakup żywności, czy też środków czystości, który pokrywany jest z majątku niepodlegającego zajęciu przez syndyka.

Mieszkanie dłużnika

Prawo upadłościowe traktuje mieszkanie, czy też dom zajmowany przez dłużnika, jak każdy inny należący do niego składnik majątkowy. Oznacza to, że z chwilą ogłoszenia upadłości wchodzi ono w skład masy upadłości oraz podlega zbyciu.

Musisz jednak wiedzieć, że dłużnik nie traci prawa do dalszego z niego korzystania. Decyzję w tym zakresie podejmuje sędzia-komisarz, który wydaje postanowienie określające zakres oraz czas korzystania z mieszkania przez upadłego.

W takiej sytuacji obowiązują następujące zasady:

korzystanie przez upadłego z mieszkania możliwe jest tylko w takim zakresie, w jakim nie przeszkadza to w jego sprzedaży przez syndyka,
korzystanie przez upadłego z mieszkania jest możliwe najpóźniej do chwili zaoferowania mieszkania nabywcom. Tym samym, z chwilą, gdy nieruchomość zostanie wystawiona przez syndyka na sprzedaż, dłużnik musi się wyprowadzić,
korzystanie przez upadłego z mieszkania ma służyć tylko zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych.

W sytuacji jednak, gdy konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego oraz osób pozostających na jego utrzymaniu, wówczas z sumy uzyskanej z jej sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy. Wysokość tej kwoty określa sędzia-komisarz, biorąc pod uwagę potrzeby mieszkaniowe upadłego, w tym liczbę osób pozostających na jego utrzymaniu, zdolności zarobkowe upadłego, sumę uzyskaną ze sprzedaży mieszkania oraz opinię syndyka.

Szerzej pisałem o tym w artykule: „Jak wydzielić kwotę ze sprzedaży nieruchomości upadłego na najem lokalu mieszkalnego w upadłości konsumenckiej?”

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej a skutki dla majątku współmałżonka

Ogłoszenie upadłości jednego z małżonków powoduje powstanie między nimi rozdzielności majątkowej. Jeżeli pozostawali oni w ustroju wspólności majątkowej, ma ono także ten skutek, iż ich majątek wspólny wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny. Takie rozwiązanie oznacza, że małżonek upadłego, swoim udziałem w majątku wspólnym, ponosi pełną odpowiedzialność za zobowiązania współmałżonka wobec jego wierzycieli. Do masy upadłości wchodzi także majątek osobisty upadłego, zaś poza nią pozostaje taki majątek należący do drugiego małżonka. Do masy upadłości nie wchodzą przedmioty służące wyłącznie małżonkowi upadłego do prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej, choćby były objęte majątkową wspólnością małżeńską. Wyjątek stanowią przedmioty majątkowe nabyte do majątku wspólnego w ciągu dwóch lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Powinieneś wiedzieć, że małżonek upadłego może w postępowaniu upadłościowym dochodzić należności z tytułu udziału w majątku wspólnym.

Szczegółowo pisałem o tym w artykułach: „Wspólny wniosek małżonków o upadłość” oraz „Upadłość po rozpadzie małżeństwa”

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej a skutki dla wynagrodzenia dłużnika

Jeśli dłużnik otrzymuje wynagrodzenie za pracę, to ogłoszenie jego upadłości konsumenckiej powoduje, iż również ono wchodzi do masy upadłości. Pamiętać jednak trzeba, że tylko w części podlegającej zajęciu. Syndyk bowiem nie może zając całego wynagrodzenia, a jedynie w tej części, jaką wskazują przepisy Kodeksu pracy.

Więcej na ten temat napisałem w artykule „Czego nie może zająć syndyk? Wyłączenia spod zajęcia w upadłości konsumenckiej”. LINK

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej a toczące się przeciwko dłużnikowi postępowania sądowe oraz egzekucyjne

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej powoduje zawieszenie wszystkich toczących się przeciwko dłużnikowi postępowań egzekucyjnych oraz sądowych.

Dodać też trzeba, że w czasie trwania postępowania upadłościowego nie może zostać wszczęte żadne nowe postępowanie egzekucyjne. Po jego zakończeniu zaś obowiązkiem komornika jest umorzenie prowadzonej egzekucji długów upadłego.

Musisz też wiedzieć, że niezaspokojone w wyniku upadłości konsumenckiej zobowiązania nie mogą być dochodzone przez wierzycieli.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej a zobowiązania ciążące na dłużniku

Wskutek ogłoszenia upadłości konsumenckiej dłużnika powstaje natychmiastowa wymagalność wszelkich zobowiązań, jakie na nim ciążą. Oznacza to, że każdy z wierzycieli może domagać się pełnej zapłaty zarówno zobowiązań pieniężnych, jak i niepieniężnych. Tym samym, jeśli dotychczasowe zobowiązanie uiszczane było w ratach, na przykład kredyt lub pożyczka, to z chwilą ogłoszenia upadłości jest wymagalne od razu w całości.

Odsetki

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, z masy upadłości mogą być zaspokojone odsetki za okres do dnia ogłoszenia upadłości. Oznacza to, że z chwilą ogłoszenia upadłości nie nalicza się odsetek od zobowiązań ciążących na dłużniku.

Dotyczy to zarówno odsetek kapitałowych, jak i tych, które wynikają z opóźnień w płatności zobowiązań.

Wstrzymanie naliczania odsetek kapitałowych nie dotyczy jednak odsetek od wierzytelności zabezpieczonych hipoteką. Tak więc, w przypadku kredytu hipotecznego, obowiązkiem dłużnika będzie jego spłata wraz z odsetkami. Jeśli jednak syndyk sprzeda nieruchomość zabezpieczoną hipoteką, a uzyskane środki nie wystarczą na pokrycie odsetek hipotecznych, to zostaną one umorzone.

Wykreślenie z rejestru

Skutkiem ogłoszenia upadłości jest wykreślenie upadłego z Rejestru Dłużników Niewypłacalnych w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Oddłużenie

Wreszcie, najważniejszym skutkiem ogłoszenia upadłości jest oddłużenie upadłego. Oznacza to, że nie ciążą na nim zobowiązania i długi. Należy jednak pamiętać, że nie zawsze Sąd decyduje o pełnym oddłużeniu upadłego, może bowiem przeprowadzić ten proces jedynie częściowo. Zaznaczyć też trzeba, że nie wszystkie wierzytelności podlegają umorzeniu. Nie mogą podlegać temu procesowi na przykład należności alimentacyjne czy też renty i obowiązku naprawienia szkody za wywołanie rozstroju zdrowia lub śmierci.

Szczegółowo pisałem o tym w artykule: „Jakie długi i zobowiązania można umorzyć w upadłości konsumenckiej, a których się po prostu nie da?”

Radosław Klonowski

wspólnik zarządzający Kancelarii Prawnej Adwokatów i Radców Prawnych Klonowski & Marek sp.k.

upadłość konsumencka, układ konsumencki, upadłość przedsiębiorcy, sprawy restrukturyzacyjne i upadłościowe

Kancelaria prawna Klonowski

tel. +48 22 300 89 89

kom. +48 794 470 000

kom. +48 882 200 100

SMS24: +48 608 500 100

od 2001 dla Was

bo każdy ma prawo do najlepszej obrony swych praw

Jakie są skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej?